Người con gái hoàn hảo nhất trong truyện Kim Dung

Mịch tri âm cố nan đắc hề

Duy thiên địa dữ tác hợp

…

Tri âm sao khó tìm,

Chỉ duy thiên địa tác hợp

Tri âm khó tìm.... nhưng trăm vạn cuộc đời, trăm vạn con người, vẫn bắt vào nhau những duyên lạ, những cung nhạc trầm bổng...

 

Nữ nhân ấy không xuất hiện ở ngay từ đầu câu truyện, nữ nhân ấy cũng bí ẩn ngay trong lúc xuất hiện. Nàng xuất hiện đột ngột mà hoàn toàn tự nhiên. Người đời gọi nàng là " Bà Bà". Khi Lục Trúc Ông cùng Dịch sư gia chẳng tài nào tấu lên được cái khúc phổ quái dị ấy, nàng bất chợt xuất hiện. Nàng tấu bản phổ kỳ quái đấy chẳng hề khó khăn. Người ta cũng phải hoa chân múa tay theo. Điều đó cũng có gì là quan trọng. Đám phàm phu tục tử đó thì biết cái gì, gảy cho chúng nghe khác chi đàn gảy tai trâu. Nhưng nàng cũng có chút lầm. Trong phàm nhân cũng xuất hiện dị nhân. Dị nhân ấy chẳng ai khác chính là con người họ Lệnh Hồ tên đơn nhất là Xung. Hắn nhận ngay ra sự khác thường và tài năng của người trong ngôi nhà. Hắn lưu luyến ở lại. Hắn tặng nàng nhạc phổ, nàng ru ngủ hắn bằng Thanh Tâm Phổ Thiện Chú. Hắn muốn học đàn, nàng chấp nhận. Một kẻ chưa biết gì về nhạc lại muốn học nhạc, lại muốn “cầm tiêu hợp tấu” khúc Tiếu Ngạo Giang Hồ. Và, hắn kể cho nàng nghe cuộc đời hắn. 

Nàng, quyền uy có, nhan sắc có, tài năng có, tất cả nàng đều có. Nhưng nơi ngõ trúc xanh đó, sau tấm mành trúc mờ ảo ấy, nàng cô đơn biết chừng nào. Yêu – một từ có lẽ quá xa vời với nàng. Và với hắn, sư muội ruồng rẫy hắn, sư phụ sư nương nghi ngờ hắn, hắn đau khổ vì ngộ sát sư đệ, và chính hắn cũng là một kẻ sắp chết, hắn đang mất tất cả, nhưng lại có một khối tình si. 

Đối diện với tâm hồn chất chứa những hỗn mang, cả khát vọng lẫn tuyệt vọng, tự do mà cô độc của hắn, qua cả tiếng đàn đầy tâm sự của hắn, tâm hồn nàng bất chợt sáng lên hai chữ: “cảm thông”

Đời người, duyên hội ngộ mấy chốc, đã lại vội chia li. Hắn chưa học xong đàn, đã phải đi. Một chiếc lá trúc vô tình rơi. Nàng, sau tấm màn che ấy liệu có giấu đi giọt nước mắt nào còn vương trên những phím đàn? Ngõ Lục Trúc vẫn rì rào gió, nắng vẫn le lói lọt qua từ kẽ lá, vẫn bình dị giữa cái thành Lạc Dương phồn hoa đô hội. Hữu Sở Tư nàng dạy còn dở dang chẳng khác gì “có niềm riêng” (Hữu Sở Tư) mà nàng đang dành cho hắn. 

Người ta đã bắt gặp một “bà bà” bí ẩn như thế, nhưng không ai biết, Lệnh Hồ Xung cũng không biết, vị “bà bà” đáng kính ấy lại là một nữ nhân tuổi mới đôi mươi, mà nữ nhân ấy, lại chẳng xa lạ gì với đám giáo chúng Ma Giáo, vì nàng là Thánh Cô – Thánh Cô của Nhật Nguyệt Thần Giáo, tà giáo đứng đầu thiên hạ. 

Rồi cái gã họ Lệnh Hồ ấy cũng phát hiện ra nàng chẳng phải là một lão bà đức cao vọng trọng, mà là một tuyệt sắc giai nhân. Người ta, vẫn là người ta truyền kinh nghiệm rằng, muốn chinh phục một ai đó, hãy “tấn công” dạ dày của người đó trước. Nhưng Doanh Doanh chẳng phải Hoàng Dung, chẳng thể nào nấu nổi món canh “Hảo Cầu” mà Hồng Thất Công phải mất hồn. Nàng chỉ có xâu ếch cháy mà thôi. Nhưng giữa cái vùng hoang sơn ấy, món “gà đồng cháy khét” lại là một món ăn khắc cốt ghi tâm. Doanh Doanh – cái tên đó Lệnh Hồ Xung ngàn đời vạn kiếp chẳng thể nào quên được. 

Đời lắm chuyện lạ, nếu như Triệu Mẫn cắn tay Trương Vô Kỵ để họ Trương không quên nàng, thì thiên hạ cũng chẳng thể nào ngờ được Thánh Cô Ma Giáo lại có cách tỏ tình ngược đời đến vậy: Sai giáo chúng hễ gặp Lệnh Hồ Xung ở đâu thì phải giết bỏ, “để chàng mãi mãi bên ta cho ta chăm sóc và bảo vệ”. Giáo chúng trước kia vì biết nàng có cảm tình với họ Lệnh Hồ mà tay nâng khăn đỡ, cúng tiến rất nhiều trân cầm dị bảo, sau lại đồn nàng sẽ cưới Lệnh Hồ Xung. Nữ nhân dẫu là mạnh mẽ đi chăng nữa, sao có thể chấp nhận cho thiên hạ đồn xằng. Thánh Cô cất tiếng, còn ai dám dị nghị nữa đây? Người con gái ấy, chợt cho ta thấy được một hảo cảm về tâm hồn, không những thông minh mà còn đầy sâu sắc và tinh tế. Trong hai nữ nhân yêu Lệnh Hồ Xung, nếu như Nghi Lâm ôm ấp mối tình đơn phương đau khổ, không thoát khỏi được khoảng cách của tôn giáo lễ nghi, để rồi vương sầu trên những trang kinh Phật, thì Doanh Doanh đã vượt qua khoảng cách của mấy chữ Chính Tà, vượt qua cả cái “lòng tự trọng” của nữ nhân để bày tỏ tình cảm của mình. 

Giang hà nhật hạ nhân giai trọc

Thiên địa lô trung thục hữu tình

…

Sông xuôi một dòng, đời người dơ đục 

Trong lò tạo hóa, biết ai là người có tình?

Trong Kim Dung không thiếu những nữ nhân sẵn sàng hi sinh vì người mình yêu. Tiểu Chiêu – nữ nhân bé nhỏ ấy đã chấp nhận sống một đời cô độc nơi tổng đàn Ba Tư xa xôi để cứu Trương Vô Kỵ, Lăng Sương Hoa – tự hủy đi nhan sắc xinh đẹp của mình để nguyện sắt son cùng với Đinh Điển, Tiểu Long Nữ - chịu kiếp sống 16 năm dưới đáy Tuyệt Tình Cốc để mong Dương Quá sống tiếp, Trình Linh Tố - hi sinh thân mình để cứu Hồ Phỉ … những nữ nhân ấy, khiến người ta không thể không kính trọng. Và Doanh Doanh, nàng ấy cũng chọn cách hi sinh cho riêng mình. Tuổi thanh xuân của một thiếu nữ ngắn ngủi biết bao, thân phận của một Thánh Cô cao quý biết bao. Vậy mà nàng chấp nhận chịu giam cầm mười năm nơi chốn thiền tự, chỉ để cứu người nàng yêu. Sự hi sinh ấy, làm cả giang hồ rùng động, thiên hạ giật mình, và không khỏi khiến lòng người bội phục. 

So sánh với Hoàng Dung, tình yêu mà Nhậm Doanh Doanh dành cho Lệnh Hồ Xung bao gồm cả sự rộng lượng và vị tha. Hoàng Dung có thể dùng dao uy hiếp Mục Niệm Từ không được cưới Quách Tĩnh còn Nhậm Doanh Doanh lại có thể ra tay cứu Nhạc Linh San trong hoạn nạn. 
So sánh với Tiểu Chiêu – tiếp cận Trương Vô Kỵ với mong muốn có được Càn khôn đại na di tâm pháp, tình cảm mà Nhậm Doanh Doanh với Lệnh Hồ Xung hoàn toàn trong sáng và vô tư. 
So sánh với Triệu Mẫn – người luôn thể hiện ưu thế vượt trội khiến Trương Vô Kỵ có phần bị động trong giao tiếp thì Nhậm Doanh Doanh lại mang đến cảm giác thoải mái, yên tâm cho Lệnh Hồ Xung mỗi lúc ở bên. 
Khi đặt bên cạnh Tiểu Long Nữ hay Vương Ngữ Yên, sự thông minh sắc sảo và quả quyết trong mỗi hành động của Nhậm Doanh Doanh lại càng được đánh giá cao. Trong bất kỳ một xã hội nào – dù phong kiến hay hiện đại thì một người vợ đảm đang bao giờ cũng là “lạt mềm buộc chặt” trái tim phái mạnh.

Nhậm Doanh Doanh – nàng Thánh Cô ma giáo ấy đưa ta hết từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Nhậm Doanh Doanh khiến Đào Cốc Lục Tiên chịu một phép, thu phục được Thượng Quan Vân, lừa giết được Đông Phương Bất Bại, thay mặt Lệnh Hồ Xung để cứu Nhạc Linh San, bắt Nhạc Bất Quần uống tam thi não thần đan… thông minh, sắc sảo, đầy mưu mẹo nhưng cũng rất cao thượng, điều đó không phải bàn; Nàng quyền uy, chắc không phải nói nhiều thêm; Nàng chung tình, hi sinh hết mức, ai cũng rõ. Nhưng đằng sau cái vỏ bọc thông minh, mạnh mẽ, quyền uy ấy, vẫn là tâm hồn của một thiếu nữ, thẹn thùng khi nói chuyện với người yêu, mỗi lần Xung Doanh nói chuyện với nhau, có ai nghe thấy chắc sẽ tủm tỉm cười vì đôi trẻ. Nàng vẫn đỏ mặt đến tận mang tai mỗi lần nghe chàng đùa bỡn, vẫn nhíu mày trước cái “con bà nó” của chàng, ….và cũng yếu đuối lắm chứ, nhưng chỉ khi sóng gió qua đi, cái nét đó mới bộc lộ qua hình ảnh nàng tưởng như muốn ngất đi trong tay Lệnh Hồ Xung. Người con gái đó, vẫn đáng yêu như bao thiếu nữ khác, vẫn yếu đuối, mong muốn được che chở như bao nữ nhân khác, nhưng những điều đó, nàng thể hiện duy nhất trước mặt người mình yêu mà thôi

Lệnh Hồ Xung với nàng đầu tiên không có tình yêu, lòng hắn chỉ có tiểu sự muội, thậm chí, nhìn thấy gương mặt nàng, hắn vẫn nhớ đến sư muội, với nàng chỉ là sự cảm kích vì nàng đã lăng nghe hắn, thấu hiểu hắn, tốt với hắn. Nhưng sự cảm kích, cái ân nghĩa ấy dần dần theo tháng năm, theo bao sóng gió mà hai người cùng vượt qua mà đã biến đổi thành tình yêu lúc nào không hay. Ai từng nhớ Lệnh Hồ Xung mải mê bên Doanh Doanh mà quên bảo vệ sư muội, ai có hay hắn từng khóc lên vì tưởng nàng đã chết nơi động tối. Từ nghĩa đến tình, là bao nhiêu biến cố, bao nhiêu hi sinh gian khổ. Mối tình đầu có thể đẹp, nhưng tựa như muôn vàn con đom đóm, chỉ lập lòe rồi vụt tắt; còn mối tình khắc cốt ghi tâm phải là mối tình chất chứa bao nhiêu ân nghĩa, bao nhiêu tình cảm, bao nhiêu hi sinh, bao nhiêu thử thách. Doanh Doanh không phải là người đầu tiên, nhưng là người đến đúng lúc nhất, là người thấu hiểu, cảm thông, để rồi chỉ cần qua ánh mắt, tiếng lòng vẫn vang lên một cách đầy ý vị nơi Huyền Không Tự; chỉ cần tiếng kim tiền thành nhạc, cũng biết được nhau ở nơi nào… Chẳng những là tình yêu, mà còn là tình tri kỷ. 

Tiêu cầm hòa tấu, khúc Tiếu Ngạo Giang Hồ vẫn sẽ vang lên mãi, giữa muôn ngàn những chính chính tà tà, để rồi “thiên thu vạn tải, vĩnh vi phu phụ”.